Żywienie zdrowych niemowląt – w styczniu pojawiła się nowelizacja zasad żywienia niemowląt. Prawidłowe żywienie w pierwszych miesiącach życia dziecka ma wpływ nie tylko na jego rozwój, ale też jest istotnym elementem profilaktyki wielu chorób przewlekłych i cywilizacyjnych.
W Polsce schemat żywienia, a także zalecenia i wskazówki dotyczące prawidłowego żywienia w pierwszych miesiącach i latach życia opracowuje Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Co jakiś czas pojawiają się nowe wytyczne uzupełniające zalecenia i aktualizujące stanowisko dotyczące zasad żywienia zdrowych niemowląt, a także karmienia piersią. W styczniu opublikowano nowe zalecenia.
Bez zmian zostają wytyczne dotyczące karmienia piersią, a więc wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia.
Ponadto wprowadzanie produktów uzupełniających należy rozpocząć, nie wcześniej niż na początku 5. m.ż. i nie później niż na początku 7. m.ż. Wtedy większość niemowląt wykazuje dojrzałość nerwowo-mięśniową, umiejętność gryzienia, żucia, siedzenia z podparciem czy przyjmowania pokarmów z łyżeczki umożliwiającą w sposób bezpieczny spożywanie tych produktów.
Poza tym karmienie piersią powinno być kontynuowane podczas wprowadzania produktów uzupełniających, a po 12. m..ż. może być kontynuowane tak długo jak potrzebują tego matka i dziecko.
ZOBACZ TAKŻE: BUŁKI Z PATELNI – PYSZNY PRZEPIS
Co nowego?
Gluten
Produkty zawierające gluten można wprowadzić od ukończenia 4 miesiąca życia do ukończenia 12 miesiąca życia. Z unikaniem podawania dużych ilości glutenu w pierwszych miesiącach życia. Nie ma jednak danych o optymalnej ilości.
Jajo kurze
Aby zmniejszyć ryzyko alergii na jajo kurze powinno się je podawać po dokładnym ugotowaniu i w ilości jedno jajo dwa razy w tygodniu. Warto, aby w czasie wprowadzania jaja kurzego matki kontynuowały karmienie piersią.
Ryż i produkty zawierające ryż
Ryzyko zanieczyszczenia ryżu arsenem nieorganicznym jest wysokie (arsen ma działanie rakotwórcze). Dlatego by zmniejszyć ryzyko narażenia na arsen nieorganiczny zaleca się wybieranie innych rodzajów zbóż. W żywieniu niemowląt nie należy także stosować napojów roślinnych ryżowych.
Orzeszki ziemne
W aktualnych wytycznych określono, że wprowadzenie orzeszków ziemnych do diety w grupie ryzyka wystąpienia alergii, w tym u niemowląt z ciężkim wypryskiem i/lub alergią na jajo, zaleca się w okresie między 4. a 11. m.ż. po konsultacji z pediatrą. Podobnie jak w przypadku jaja kurzego, zachęca się matki do kontynuacji karmienia piersią w czasie wprowadzania orzeszków ziemnych.
W populacjach o dużym ryzyku alergii na orzeszki ziemne produkty z ich zawartością, w postaci dostosowanej do wieku np. w postaci masła orzechowego można wprowadzać do diety wszystkich niemowląt 1-3 razy w tygodniu w ilości 1-2 łyżeczki w okresie rozszerzania diety o pokarmy uzupełniające.
W populacjach z małym ryzykiem alergii na orzeszki ziemne nie określono wytycznych co do ilości i częstotliwości.
Soki owocowe
Nie zaleca się podawania soków owocowych niemowlętom, z wyjątkiem sytuacji uzasadnionych medycznie i po konsultacji ze specjalistą.
Nie zaleca się również podawania napojów słodzonych glikozydami stewiolowymi i słodzikami, a także napojów gazowanych i z domieszką kofeiny.
Koper włoski
Nie zaleca się by niemowlęta i dzieci w wieku poniemowlęcym (do 4 r.ż.) spożywały herbatkę z kopru włoskiego. Wiąże się to z brakiem odpowiednich danych dotyczących bezpieczeństwa jej stosowania.
Napoje roślinne
Napoje na bazie ryżu, nasion soi, orzechów czy zbóż nie poleca się w żywieniu niemowląt, ponieważ nie pokrywają zapotrzebowania na składniki odżywcze dziecka w 1 r.ż. Z tego powodu nie mogą też być alternatywą dla mleka kobiecego, preparatów mlekozastępczych (w tym sojowych) czy preparatów mleka modyfikowanego. Napoje te mogą zawierać dodatek substancji słodzących, które nie są polecane w żywieniu niemowląt. Specjaliści zwracają także uwagę na możliwe zanieczyszczenia, głównie mykotoksynami i metalami ciężkimi, np. arsenem.
Inne metody wprowadzania pokarmów uzupełniających – BLW, BLISS
Zgodnie z obecnym stanem wiedzy nie ma poważnych i przekonujących argumentów za stosowaniem oraz przeciw stosowaniu tych metod. W wytycznych stwierdzono, że metody te nie wpływają na zmniejszenie ryzyka otyłości u dzieci.
Dieta wegetariańska i wegańska
Dopuszcza się stosowanie diety wegańskiej, ale pod warunkiem, że dziecko będzie pod kontrolą specjalisty i dietetyka. Poza tym zostanie wdrożona odpowiednia suplementacja. Ponadto rodzice zostaną poinformowani, że zaprzestanie stosowania zbilansowanej diety i suplementacji niesie ryzyko zagrożenia dla zdrowia i życia dziecka.
Eksperci zaznaczyli jednak że temat diety wegetariańskiej i wegańskiej wymaga szerszego i odrębnego omówienia. Poza tym zbilansowanie diety wegańskiej w najmłodszych grupach wiekowych nie jest łatwe, a ryzyko nieprzestrzegania zaleceń ogromne.
Bibliografia:
Szajewska H., Socha P., Horvath A. i wsp.: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne/Pediatria 2021; 18: 805 – 822
https://ncez.pl/dzieci-i-mlodziez/dzieci-0-3/zywienie-zdrowych-niemowlat—–zaktualizowane-wytyczne